Tzw. ustawa antyprzemocowa, a właściwie ustawa z dnia 30 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, zakłada możliwość natychmiastowej izolacji sprawców od osób dotkniętych przemocą. Dzięki rozwiązaniom w niej zawartym, Polska dołączy do krajów, w których standard ochrony ofiar przemocy należy do najwyższych.
Czegodotyczą zmiany?
Ustawa wprowadza odrębne i szybkie postępowanie w sprawach o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Ustawaantyprzemocowa - jakie nowe uprawnienia organów ścigania?
Policji oraz Żandarmerii Wojskowej przyznane zostaną nowe uprawnienia w zakresie pomocy ofiarom przemocy domowej, mianowicie: nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Nakaz lub zakaz mogą zostać wydane: podczas interwencji podjętej we wspólnie zajmowanym mieszkaniu lub jego bezpośrednim otoczeniu, w związku z powzięciem informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie.
Nakaz lub zakaz wydawany będzie w stosunku do osoby stwarzającej zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej przemocą. Są one natychmiast wykonalne oraz mogą zostać wydane łącznie.
Co ważne, nakaz ten będzie egzekwowany. Policja zostanie zobowiązana do regularnego sprawdzania, czy sprawca przemocy domowej do niego się stosuje. W przypadku złamania nakazu Policja będzie miała możliwość użycia środków przymusu, niezależnie od ewentualnego twierdzenia sprawcy o braku innego miejsca zamieszkania. Ponadto takim zachowaniem sprawca przemocy narazi się na możliwość zastosowania wobec niego kary aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny. Zasady te będą dotyczyć również zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Obszar lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania, którą sprawca przemocy domowej obowiązany będzie zachować, wskaże policjant w nakazie lub zakazie.
Osoba, wobec której wydano nakaz lub zakaz będzie także zobowiązana do wskazania adresu miejsca pobytu, a ponadto, o ile będzie to możliwe, numeru telefonu oraz informowania o każdorazowej zmianie adresu lub numeru telefonu.
Jakbędzie wyglądała procedura antyprzemocowa?
Wniosek o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia będzie można złożyć na urzędowym formularzu.
Osobę zgłaszającą przemoc w rodzinie przesłuchuje się w charakterze świadka na okoliczności wskazane w zgłoszeniu.
W pewnych sytuacjach, wniosek ofiary przemocy o udzielenie zabezpieczenia podlegał będzie rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie trzech dni od dnia jego wpływu do sądu. Natomiast termin rozpoznania przez sąd całej sprawy wynosił będzie jeden miesiąc od dnia wniesienia wniosku.
Przejawem szybkości postępowania będzie także możliwość dokonywania doręczeń nie tylko za pośrednictwem poczty, ale również przez Policję lub Żandarmerię Wojskową. Służby te zostaną również zobowiązane do udzielania sądowi niezbędnej pomocy.
Nakaz lub zakaz obowiązywał będzie przez 14 dni, jednakże na wniosek osoby dotkniętej przemocą domową, sąd będzie mógł przedłużyć ten okres.
Nakaz lub zakaz doręcza się niezwłocznie osobie stosującej przemoc w rodzinie oraz osobie dotkniętej tą przemocą. W razie niemożności doręczenia nakazu lub zakazu osobie stosującej przemoc w rodzinie, doręczenie uważa się za dokonane przez umieszczenie na drzwiach wspólnie zajmowanego mieszkania zawiadomienia o ich wydaniu, dokonując przy tym wzmianki w nakazie lub zakazie, wskazując przyczynę braku doręczenia.
Natomiast jeżeli osoba stosująca przemoc w rodzinie odmawia przyjęcia nakazu lub zakazu, doręczenie uważa się za dokonane. W takim przypadku policjant dokonuje adnotacji o odmowie ich przyjęcia na oryginale nakazu lub zakazu.
Osobie stosującej przemoc w rodzinie, wobec której wydano nakaz lub zakaz, przysługuje zażalenie do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce położenia wspólnie zajmowanego mieszkania. Zażalenie wnosi się w terminie 3 dni od dnia doręczenia nakazu lub zakazu, o czym należy osobę tę pouczyć wraz z doręczeniem nakazu lub zakazu. W zażaleniu skarżący może się domagać zbadania prawidłowości prowadzenia czynności, zasadności oraz legalności wydanego nakazu lub zakazu.
Sąd rozpoznaje zażalenie niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni od dnia jego wpływu do sądu.
Ofiary dotknięte przemocą domową będą zwolnione od kosztów sądowych oraz uzyskają pomoc psychologiczną.
Nowe przepisy wejdą w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia .
